Η γήρανση είναι το αριστούργημα της ζωής

Μια παλιά παροιμία έλεγε ότι το να ξέρεις να γερνάς είναι το αριστούργημα της ζωής .

Η πρόοδος στην προληπτική ιατρική, η παράταση του προσδόκιμου ζωής των ανθρώπων και η βοήθεια τους να ανακουφίσουν μερικά από τα βάσανα και τις αναπηρίες που χαρακτηρίζουν τα γηρατειά, έχουν διασφαλίσει ότι αυτή η παροιμία ελήφθη πιο σοβαρά και συγκεκριμένα.

Σήμερα, μάλιστα, βρισκόμαστε αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουμε ανθρώπους που υποφέρουν, όσο ποτέ άλλοτε, τα γηρατειά τους μπροστά από μια επαγγελματική και συναισθηματική ζωή που είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητική αλλά και λόγω του «λάθους “μιας (δυτικής) κουλτούρας. στην εξωτερικότητα και τον εξορκισμό του θανάτου, εκείνων των διαστάσεων της ύπαρξης όπως ο προβληματισμός, το συναίσθημα, η σιωπή και η αναμονή να τα υποβιβάσει σε δευτερεύουσες αξίες.

Αρκετοί ειδικοί, λένε ότι σε σύντομο διάστημα λίγων ετών ο ενήλικας βρίσκεται αντιμέτωπος με μια φάση πολύ γρήγορης μεταμόρφωσης στην οποία συχνά φτάνει εντελώς απροετοίμαστος. Μεταξύ των πιο σημαντικών παραγόντων είναι σίγουρα (α) η συνταξιοδότηση που κόβει δραστικά το δίκτυο των διαπροσωπικών σχέσεων με τους συναδέλφους στις οποίες το υποκείμενο είχε αναπτύξει το κεντρικό μέρος της ζωής του. (β) την απώλεια συγγενών και φίλων· (γ) οι αντικειμενικές σωματικές / οργανικές / γνωστικές τροποποιήσεις που συνιστούν δραματικά μια πρώτη πρόβλεψη θανάτου. 

Σε αυτές τις τελευταίες τροποποιήσεις προστίθενται τα φανταστικά ή μάλλον τα εσωτερικά χαρακτηρίζεται από την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τη χρονική αλλαγή που δεν είναι πλέον προσανατολισμένη προς το μέλλον αλλά προς το παρελθόν και προς όλες εκείνες τις συγκρούσεις που είναι μόνο φαινομενικά αδρανείς. Η A. Maderna λέει ότι το άνοιγμα ενός ελεύθερου χρόνου χωρίς δίκτυο αναφοράς πιαπριν από τον χώρο της μοναξιάς, μια μοναξιά που στην πραγματικότητα υπήρχε πάντα αλλά που είχε καλυφθεί από ένα ευρύ φάσμα τροπολογιών με επίκεντρο τη σειρά του «κάνω», εις βάρος των άλλων με τη σειρά του «αισθήματος».  

Ποιες είναι οι Ελλείψεις

Και για το ηλικιωμένο «προαγόμενο» υποκείμενο, του οποίου λείπουν σε μια γρήγορη ακολουθία οι χώροι και οι τρόποι «να κάνει», το ασυνήθιστο άτομο να «αισθάνεται», δηλαδή να πραγματοποιεί μια σειρά από πράξεις με επίκεντρο τη δική του εσωτερικότητα, περιλαμβάνει μια διάλυση στην οποία πολλοί αποτυγχάνουν να προσαρμοστούν> (1987, σελ. 536). Η κρίση που εμπλέκει τους ηλικιωμένους θα μπορούσε να μας κάνει να σκεφτούμε – για δράμα και πόνο – τις κρίσεις που αφορούν και ταρακουνούν τους εφήβους. Ωστόσο, υπάρχει μια βαθιά διαφορά αφού η εφηβική κρίση αντιπροσωπεύει ένα άνοιγμα προς τον κόσμο ενώ η γεροντική αντιπροσωπεύει μια συρρίκνωση προς τον κόσμο.

Στον «Βασιλιά Ληρ» του Σαίξπηρ αυτό φαίνεται να συμβαίνει. Ο ηλικιωμένος πλέον βασιλιάς Ληρ βασανίζεται εσωτερικά από την απώλεια δύναμης, θέσης και δύναμης. Σε αυτά τα συναισθήματα, ο συγγραφέας ανασκοπεί με μαεστρία εκείνα της αδυναμίας και της απελπισίας που οδηγούν τον ηλικιωμένο βασιλιά να υιοθετήσει μια στάση -δικτατορική και θυμωμένη, ελεγκτική και τυραννική, αποκαρδιωμένη και θρηνητική- που όλοι πιθανώς έχουμε παρατηρήσει και βιώσει στους πατέρες και τις μητέρες μας. παππούδες και γιαγιάδες.

Στη βάση αυτής της συμπεριφοράς υπάρχει ένας αξιοσημείωτος συγκεντρωτισμός στον εαυτό του, ο οποίος μέσω ναρκισσιστικών άμυνων επιτρέπει στο άτομο να διατηρήσει μια καλή εικόνα για τον εαυτό του, ώστε να «λύσει γρήγορα» τη σύγκρουση του εγώ με τον εαυτό του και να φτάσει στο φοβόταν τον θάνατο χωρίς γήρανση, χωρίς γαλήνη, χωρίς καμία δυνατότητα επεξεργασίας (σκεφτείτε την τεχνητή ψευδο-νεανικότητα).

Τότε τίθεται το ερώτημα: τι καθιστά δυνατό να αποδεχτεί κανείς την παροδικότητα της ζωής, να ανεχτεί τις αυξανόμενες απώλειες, τη μοναξιά; Η άνω των 100 ετών και βραβευμένη με Νόμπελ Rita Levi Montalcini είπε ότι για τους ηλικιωμένους ήταν σημαντικό πάνω από όλα να μπορούν να προσθέσουν ζωή στις μέρες τους και όχι άλλες μέρες στη ζωή τους . Έτσι υπογράμμισε την ανάγκη των ηλικιωμένων να συμμετέχουν σε ζωογόνες και εμπλουτιστικές εμπειρίες , προστατεύοντάς τον από το γκρίζο των ημερών που ήταν πάντα ίδιες και μονότονες, έστω και «πολλές».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ζήτηση για Βίζιτες Αθήνα, είναι πολύ μεγάλη τα τελευταία χρόνια. Τίποτα δεν είναι τυχαίο.

 Η ψυχολόγος κάνει έτσι μια διαφορά μεταξύ των « ηλικιωμένων ακόμα νέων · και των « ηλικιωμένων ηλικιωμένων» λαμβάνοντας υπόψη όχι τόσο την ηλικία όσο την ικανότητά τους να εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τους δικούς τους πόρους: ενημέρωση σχετικά με τους τομείς εργασίας τους πριν από τη συνταξιοδότηση ή καλλιέργεια συγκεκριμένου ενδιαφέροντος σχετικά με τον αθλητικό χώρο, την κοινωνική δέσμευση, τον πολιτιστικό τομέα κ.λπ.

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, δηλαδή όταν τα γηρατειά προσλαμβάνουν τις πιο παθολογικές χροιές – όταν όλες οι ώρες της ημέρας γίνονται θαμπές και κενές – είναι απαραίτητη η επαγγελματική θεραπεία. Μόλις ο θεραπευτής διαπιστώσει τη γνωστική κατάσταση του ατόμου, με συγκεκριμένα τεστ, θα πρέπει στη συνέχεια να καταλάβει τι χρειάζεται. Δηλαδή, θα πρέπει να προτείνει ψυχοθεραπεία ή μια σειρά συναντήσεων, που αν δεν καταγράφουν ιδιαίτερη βαρύτητα, συνεπάγονται κυρίως συνάρτηση υποστήριξης και ενίσχυσης των παρόντων ικανοτήτων, έχοντας πάντα υπόψη ότι γι’ αυτές η συνάντηση με ο κλινικός ιατρός, παρά τις αρχικές αμηχανίες, αντιπροσωπεύει μια μοναδική ευκαιρία να μιλήσει βαθιά για τον εαυτό του με κάποιον με τον οποίο δεν υπάρχει εμφανής συναισθηματική εμπλοκή, όπως με την οικογένειά του.

Οι άντρες αναζητούν την ανανέωση γι αυτό βλέπουμε μεγάλη άνοδο σε αναζητήσεις για πουτάνες Αθήνα.

 Σε άλλες περιπτώσεις, από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητο και πιο χρήσιμο να προτείνεται στην οικογένεια μια ένταξη σε ομαδικά και ψυχαγωγικά πλαίσια των οποίων οι παρεμβάσεις στοχεύουν στην αποκατάσταση ή ενίσχυση των υπολειπόμενων δεξιοτήτων αλλά και των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων.